Team Columbus

De implementatie van de competentiegerichte kwalificatiestructuur in het MBO werd door het Programmamanagement Herontwerp uitgevoerd voordat dat overging in MBO2010. Omdat duidelijk was dat het ging om een complexe operatie heeft Twynstra Gudde in samenwerking met het Herontwerp gewerkt aan een spelsimulatie waarmee bestuurders een beeld konden krijgen van het aansturen van een onderwijsorganisatie nieuwe stijl: @llure.
Het spel was een groot succes. Er bleek behoefte te zijn aan een vervolg maar dan op het niveau van zelfverantwoordelijke teams. Daarom werd door Twynstra Gudde een nieuwe spelsimulatie ontwikkeld onder de naam Team Columbus. Tijdens de conferentie Design4all werd het spel gepresenteerd door Marcel van Bockel van TG.

In het spel gaan leden van een resultaatverantwoordelijk onderwijsteam aan de slag om leeractiviteiten aan te bieden op basis van leervragen van studenten. In het spel melden virtuele studenten zich aan bij een loopbaanbegeleider, die een leerloopbaan met de student opstelt. Daar worden de leervragen vastgesteld en doorgegeven aan het team. Het team moet nu beslissingen nemen over het organiseren van het aanbod. Dat betekent afspraken maken met elkaar, met andere teams, met de buitenwereld. Niet alle leervragen kunnen worden gehonoreerd. Dat betekent een teleurstelling voor de student. Het team wordt afgerekend op onder meer het financieel; resultaat maar ook op klanttevredenheid. Het spel zelf heeft niet zoveel spelregels. Het gaat om de regels die het team zelf opstelt om het onderwijs goed te kunnen laten verlopen.
Tijdens het spel komen dilemma's aan bod zoals de samenwerking binnen en buiten het team, de noodzaak voor diversiteit in het team, belang van het team ten opzichte van het belang van de studenten, enzovoorts.

Team Columbus is gebaseerd op een (onderwijs) model van de werkelijkheid en kent dus een aantal vereenvoudigingen. Interessant is wel, dat het onderliggende onderwijsmodel veel lijkt op het onderwijsmodel zoals dat ook in de simulatie van Kennisnet is gebouwd en ook op het onderwijsmodel, zoals dat is uitgewerkt in de publicatie van Flexibel Leren.

CGO en Flexibel Leren

CGO vraagt veel van de flexibiliteit van de onderwijsorganisatie. Het gaat daarbij om flexibiliteit die aan de student wordt geboden (meerdere instroommomenten in een jaar, toepassen van EVC) én om flexibiliteit van de organisatie om dat voor elkaar te krijgen (plannen en organiseren).In het project Flexibel Leren van Kennisnet en ROC-i-partners is onderzocht wat er bij komt kijken om dat voor elkaar te krijgen.
In het tweede deel van het project wordt er gewerkt aan een computersimulatie van een flexibele leerorganisatie. Daarvoor wordt momenteel een simulatie die al bestond voor het HBO omgebouwd naar het MBO. De oorspronkelijke simulatie is opgezet door Ad Schellekens in zijn promotieonderzoek bij de OU en gebouwd door TU Delft. Schellekens is nu ook betrokken bij de nieuwe MBO-versie. De bedoeling is dat de simulatie een rol gaat spelen in een workshoptraject rondom onderwijslogistiek dat door MBO2010 in het programma van de Herontwerpschool zal worden opgenomen.
In een presentatie op de conferentie Design4all gingen Marjan Frijns en Kees van Rossenberg nader in op het traject. Daarbij werd udielijke, dat het realiseren van de simulatie nog niet helemaal van een leien dakje gaat. De materie is dan ook bijzonder complex. Daardoor duurt het enerzijds wat langer om de simulatie te realiseren maar blijkt anderzijds in de praktijk dat het lastig is om de uitkomsten te interpreteren. Kennisnet gaat de komende weken heel hard aan de slag om vanuit het onderliggende onderwijsmodel de uitkomsten overzichtelijk te kunnen presenteren. Daarbij moeten de consequenties in termen van doorlooptijd voor de student, inzet van personeel, gebruik van ruimtes, enzovoorts, op een simpele manier inzichtelijk worden gemaakt wanneer een onderwijsinstelling kiest voor bepaalde aspecten van een flexibele organisatie.

Alles bij elkaar een heel spannend traject waar we binnenkort meer van horen.

De veranderaanpak van het ROC van Twente

Het ROC van Twente heeft in de afgelopen jaren hard nagedacht over het organiseren van het onderwijs. Daarbij hebben ze gekozen voor het Major-Minor model. In een aantal presentaties (nr 2, 3 en 5) zijn het model, de effecten voor de student en de veranderaanpak gepresenteerd.

Herman Wevers ging in deze presentatie uitgebreid in op die veranderaanpak. Daarbij kwamen achtereenvolgens de uitgangspunten, de ontwikkeling van de organisatie in de afgelopen jaren en de aanpak voorbij. Vanuit een methodiek, die werd aangeduid als de Procesbenadering van verandering, is het veranderingstraject vormgegeven.

Ook werd op een aantal aspecten van de Major-minor streuctuur ingegaan:

• De structuur brengt met zich mee dat de eigenlijke opleiding wordt ingedikt. Het kerndeel van een vierjarige opleiding wordt in drie jaar afgewerkt. De minors zijn (passende) aanvullingen op dat programma. Er onstaan dan discussies over de noodzaak van die minors als de student in feite het fundamentele deel van de opleiding al heeft afgerond.
• Het ontwikkelen van minors is met vallen en opstaan gegaan. De ervaringen zijn verwerkt in een checklist waar de minor aan moet voldoen. Dit verenigt kwaliteitszorg aan een bepaalde mate van vrijheid voor het vormgeven van de minor.
• Er zijn organisatorische consequenties die in de praktijk tot discussie leiden. Als er wordt gevraagd om vanuit een team aan te geven wie de rol van 'innovator' heeft, is het niet meteen duidelijk wat die rol inhoudt en wie daarvoor in aanmerking zou moeten komen.

Leren van een conferentie

Je leert niet alleen van de presentaties en de ontmoetingen tijdens zo'n conferentie. Ik ben ooit geïnspireerd door het boekje Freakonomics van Steven Levitt en Stephen Dubner. In dat boek gaan de auteurs op zoek naar het echte antwoord op een aantal vragen door er eens wat statistieken op los te laten. Door ook eens op die manier te kijken naar het programma kun je een aantal zaken afleiden natuurlijk. Het is, dat ik me dit vanmorgen in mijn hotelkamer realiseerde anders had ik eens wat programmaboekjes van verschillende jaren naast elkaar gelegd om eens wat trends te proberen te ontdekken. Volgende keer beter, zullen we maar zeggen (misschien een idee voor de organisatoren van de volgende conferentie!).

Wat me tijdens deze editie van de conferentie opvalt, is het grote aantal presentaties waarin op het meten en registreren van competenties met een of andere tool wordt besproken. Ook Frans Thijssen van de Leijgraaf was dat opgevallen, hij kwam in totaal op 36 presentaties. Frans en ik hebben een hele tijd geleden al eens met Kennisnet gesproken over dit fenomeen. Het is duidelijk een hot topic. We moeten ons met zijn allen natuurlijk wel afvragen of het slim is om weer op een hele hoop plekken dit wiel moeten gaan zitten uitvinden. Hoewel… "We are smarter then me". Als we de grote gemene deler van al die tools nou eens tegen het licht zouden houden, zou daar dan niet een concept uit komen waarmee competenties goed in gemeten en geregistreerd zouden kunnen worden?

Onderwijslogistiek en flexibiliteit is ook zo'n thema dat regelmatig terugkomt. Terwijl daar in voorgaande jaren met een lichtje gezocht moest worden naar presentaties over dat onderwerp. Nou zal dat niemand verwonderen, natuurlijk, ook dit is een hot topic, wat ook bij MBO2010 hoog in het vaandel staat en waar ook de komende tijd veel aandacht aan besteed gaat worden, zowel bij de afzonderlijke onderwijsinstellingen als bij de ondersteunende organisaties en de sector in zijn geheel.
In elk geval is bij een thema als dit duidelijk dat het flexibiliseren van het onderwijs de implementatie van CGO in afzonderlijke opleidingen overstijgt. Opleidingen zullen veel meer dan nu het geval is op elkaar afgestemd moeten worden om flexibiliteit voor de deelnemers te kunnen realiseren.

WIJ zijn meer dan IK...

| Bekijk op SlideShare | Upload je eigen presentatie

Hans Appel gaf (net als op EduExchange in december 2007) op een onnavolgbare manier een geweldige doorkijk in de ontwikkelingen die momenteel plaatsvinden.
Hij gaf een flitsend voorstelrondje waarbij in 2 minuten zo'n 100 slides voorbijkwamen over de zakelijke, de persoonlijke en de digitale Hans Appel. Dat maakt natuurlijk een presentatie boeiend maar ook erg zwaar om via slideshare te delen. Appel zet zijn presentaties op zijn website, hier kun je verschillende van die presentaties nog eens bekijken.
Zoals tegenwoordig bijna iedereen wel doet, die het over het huidige onderwijs heeft, kwamen ook de maatschappelijke ontwikkelingen en 'de jeugd van tegenwoordig' weer voorbij maar met deze performance waren de open deuren toch een genoegen om voorbij te zien komen.
Heel boeiend is het stuk, waarin de door internetcommunities het geheel meer wordt dan de som der delen: WIJ zijn meer dan IK:
- zoek een WIJ proces
- laat een WIJ-club ontstaan
- realiseer WIJ-gereedschap en ondersteuning
- er ontstaat WIJ-wijsheid
- gebruik de WIJ-resultaten
Met allerlei voorbeelden, van Burda (naaikransjes) tot Flickr (communities, die ervaringen over een bepaald thema delen), www.sellaband.com waar bandjes sponsors kunnen werven om opnames te kunnen laten maken en nog veel meer.

Vervolgens ging Appel in op de technologische ontwikkelingen rondom 'ubiquitous computing' aan bod kwam. Het koppelen van persoonlijke en omgevingskenmerken aan elkaar waarbij een 'smart dust' ontstaat.
Het voorbeeld van de sensoren in Nike schoenen met alle mogelijkheden die dat weer met zich meebrengt. Loopschema's opstellen, het projecteren van looproutes op Google Maps, noem maar op.
Er staat ons nog heel wat te wachten als dit echt doordringt in het onderwijs.

Meer websites: http://www.censi.nl, www.censi-hanze.blogspot.com

De deelnemers komen binnen

Verwachtingen van de bezoekers:


Interview Learning Valley:

Individueel leertraject...

Voor het begin van de conferentie denkt elke conferentiebezoeker na over zijn eigen leervragen: waar wil ik meer van weten, welke vragen wil ik graag beantwoord hebben (maar ook: met wie wil ik gesproken hebben dan wel kennis gemaakt hebben?: Het Persoonlijke Activiteiten Plan. Dit PAP hangt natuurlijk samen met het eigen POP, dat gebaseerd is op de eigen omgeving, eigen werk en ambities daarin.
Vervolgens bladert iedereen door de (online?) gids met presentaties om een eigen individueel leertraject samen te stellen. Daarbij moeten natuurlijk keuzen gemaakt worden: elke presentatie wordt maar één keer gegeven en vol is vol - nou ja, niet voor conferentiebloggers natuurlijk ;-).
Elke presentatie wordt beoordeeld: heb ik nou antwoord op mijn vragen? Was het iets heel anders dan ik verwacht had? Paste de presentatie bij mijn leerstijl? Kortom, iedereen reflecteert dus even op het leerresultaat.
Tijdens de conferentie verandert de spanningsboog en veranderen de inzichten: het programma wordt enigszins aangepast.

En zoals het een onderwijsconferentie betaamt: het gaat natuurlijk ook het sociale gebeuren, elkaar ontmoeten, netwerken, ervaringen uitwisselen. Anders zou het allemaal net zo goed online kunnen gebeuren.

Na afloop wordt gereflecteerd op de conferentie in zijn geheel: was het de moeite waard? Heeft het me gebracht wat ik er van verwachtte? Wat is er vanaf nu anders in mijn denken, in mijn gedrag en in mijn werk? En dat reflecteren doen we natuurlijk niet alleen, dat doen we met collega's.

Competentiegericht leren? Flexibel onderwijs? Misschien veel minder moeilijk dan we met zijn allen dachten. Veel plezier!

Jef

Stilte voor de storm...

Wat was het leeg in het MECC in Maastricht, vanmiddag. Grote zalen, lange gangen, stapels lege koffiekopjes, lege kraampjes, een verdwaalde gast. Toch hadden veel organisaties van de gelegenheid gebruik gemaakt om een goed begin te maken. Helicon opleidingen had een studiedag georganiseerd rondom Onderwijs en ICT, zodat alle deelnemers met goede leervragen de conferentie in zouden kunnen. Het ROC van Amsterdam had een 'Meet & Eat' bijeenkomst om alle vertegenwoordigers vooraf met elkaar kennis te kunnen laten maken. De kans om elkaar tegen te komen is in Maastricht natuurlijk groter dan in Amsterdam zelf. Kennisnet had alle ambassadeurs uitgenodigd voor een informeel samenzijn. En traditiegetrouw vond ook de préconferentie voor de leden van de CvB's plaats ergens in een zaaltje.

Ook de conferentiebloggers kregen bij de Kennisnetbijeenkomst de gelegenheid om elkaar nu eens op een andere manier dan virtueel ontmoeten. Dan weet je meteen waarom kennisdelen (wat bloggen natuurlijk is) altijd gepaard moet gaan met echte ontmoetingen. Het gezicht achter de blog, de persoon achter het verhaal. En dat gaat morgen in het groot gebeuren. Ergens tussen de 1500 en 1900 (die getallen heb ik ergens opgevangen) mensen gaan kennisdelen, verhalen vertellen, napraten, eens afspreken, elkaar ontmoeten.
Niet dat dat de avond daarvoor op een hoop plaatsen in Maastricht niet gebeurde, hoor...

Jef